Ünlü uyumu nedir örnek?

Bir sözcüğün ilk hecesinde kalın ünlü (e, i, ö, ü) varsa, diğer hecelerdeki ünlüler de kalın ünlüdür: “Cradle”, “Armband”, “Mohn”, “Brille”, “Stirnbügel”, “Steuer”, “Ring”.

Ünlü uyumu hangi kelimelerde aranmaz?

Türkçede küçük ünlü uyumunu bozan sözcükler de vardır: hurma, avurt, çamur, kabuk, kavuk, kavun, kavurma, ulaşma, atma, yağmur vb. Alıntı sözcüklerde küçük ünlü uyumu aranmaz: aktör, alkol, banderole, daktilo, kabul, doktor, yaramaz, önemli, alacaklı, müzik, profesör, radyo, onurlu vb.

Küçük ünlü uyumu nasıl ayırt edilir?

Bir sözcüğün ilk hecesi yuvarlak ünlü (o, ö, u, ü) ise, sonraki hece de yuvarlak ünlü (u, ü) veya düz-geniş ünlü (a, e) ile bitmelidir. Bu temaya uyan sözcüklere küçük ünlü uyumu denir.

Ünlü uyumu kaça ayrılır?

Bunlar “majör ünlü uyumu” ve “minör ünlü uyumu”dur. Bir kelimenin ilk hecesi bir arka ünlü (a, i, o, u) içeriyorsa, diğer hecelerdeki ünlüler de arka ünlüdür. Bir arka ünlü (e, i, ö, ü) varsa, diğer hecelerdeki ünlüler de arka ünlüdür. Buna “majör ünlü uyumu” veya “kalın-ince uyumu” denir.

Ünlü uyumuna uymayan ek nedir?

-gil, -ken, -leyen, -mtırak, -yor ekleri ana ünlü uyumuna uymamaktadır: Akşam-leden, bakla-gil-ler, bilgi-ken, ekşi-mtırak, Yürü-yor vb. -daş (-taş) eki bazı kelimelerde büyük ünlü uyumuna karşılık gelmemektedir: din-daş, bilgi-daş, sosyal-taş, ülkü-daş vb.

Küçük ünlü uyumu ne zaman aranmaz?

Küçük ünlü uyumu gerektirmeyen kelimeler Yabancı dillerden Türkçeye ödünç alınan birçok kelime küçük ünlü uyumuna uymaktadır. Ancak bu kural ödünç alınan kelimeler için geçerli değildir: daktilo, doktor, motor, kabul, kitap, konsül, zararlı, önemli, alacaklı, müzik, profesör, radyo, onurlu, vb.

İnce ünlüler nelerdir?

Dilin durumuna göre: 1. Kalın ünlüler: a, ı, o, u.

Ünlü ve ünsüz uyumu nedir?

4) Ünlü-ünsüz uyumu Bu uyum; Türkçe sözcüklerde arka damak ünsüzleri a, ı, o, u ünlüleriyle; ön damak ünsüzleriyle ince ünlüler e, i, ö, ü’nün aynı hecede bulunmasıyla oluşan bir uyumdur. Kısaca a, ı, o, u ünlüleri ile g, k, l ünsüzleri; e, i, ö, ü ünlüleri ġ, k, l ünsüzleriyle aynı hecede kullanılamazlar.

Birleşik kelimelerde küçük ünlü uyumu aranır mı?

Yabancı dillerden ödünç alınan kelimelerde, ünlünün büyük harfle yazılması gerekmez. Birlikte yazılan bileşik kelimelerde, ünlü uyumu gerekmez.

Uzun ünlüler nelerdir?

Günümüzde Türkçe kökenli kelimelerde uzun ünlüler yoktur. Uzun ünlü, Arapça ve Farsçadan Türkçeye gelen kelimelerde bulunur: adalet (ada:let), bilgi (bera:ber), ifade (ifa:de), kaide (ka:ide), örnek (numu:ne), düz (sa:). ayrıca), şair (poet), vb. Ancak bu uzun ünlüler metinde herhangi bir karakterle temsil edilmez.

Türkçede dudak uyumu nedir?

Dudak uyumu kuralına göre, düz bir ünlüyü düz bir ünlü takip eder; yuvarlak ünlüyü düz, geniş bir ünlü veya dar, yuvarlak bir ünlü takip eder. Ancak, kelimelerdeki dudak ünsüzleri bu kuralın bir istisnasıdır ve düz bir ünlüden sonra kelimedeki dar, yuvarlak bir ünlü dudak ünsüzünün etkisi altına girebilir: çadır > çamur gibi.

Damak uyumu nedir?

Türkçede kalın-ince uyumu, “damak uyumu” ve “büyük ünlü uyumu” gibi terimlerle ifade edilir. Kalın ünlüler ağız boşluğunun arka kısmında, ince ünlüler ise ön kısmında çıkar.

Büyük ünlü uyumuna uymayan kelimeler nelerdir?

Tek heceli ve bileşik kelimeler büyük harf kuralına ihtiyaç duymaz. Bu kural, kelimelerin sonuna eklenen -leyin, -yor, -gil veya -ken gibi ekler tarafından ihlal edilir. Bazı kelimeler büyük harf kuralına ihtiyaç duymaz. Öncelikle, mother kelimesi; apple, genius veya fat gibi kelimeler kuralı ihlal eder.

Kelimelerde ünlü uyumu bulunur mu?

a) Yabancı dillerden dilimize giren sözcüklerde yüksek ünlü uyumu aranmaz. b) Tek heceli sözcüklerde yüksek ünlü uyumu aranmaz. d) Birleşik sözcüklerde yüksek ünlü uyumu aranmaz.

Horoz küçük ünlü uyumuna uyar mı?

Örnekler: “photography”, “cock”, “monolog”, “diyalog”, “soprano” vb. kelimelerde “o” ünlüsü ilk hecenin dışında kullanılmış olup, bu da küçük ünlülerin uyumuna aykırıdır. Bu kelimelerin hepsi yabancı kökenlidir.

Ünlü ve ünsüz uyumu nedir?

4) Ünlü-ünsüz uyumu Bu uyum; Türkçe sözcüklerde arka damak ünsüzleri a, ı, o, u ünlüleriyle; ön damak ünsüzleriyle ince ünlüler e, i, ö, ü’nün aynı hecede bulunmasıyla oluşan bir uyumdur. Kısaca a, ı, o, u ünlüleri ile g, k, l ünsüzleri; e, i, ö, ü ünlüleri ġ, k, l ünsüzleriyle aynı hecede kullanılamazlar.

Ünlü harfler nelerdir?

Türkçede Ünlülerin Özellikleri Türkçede sesler iki ana gruba ayrılır: Ünlüler ve ünsüzler. Ses yolunda bir engelle karşılaşmadan üretilen sese ünlü denir. Türkçede sekiz ünlü vardır: a, e, ı, i, o, ö, u, ü. Ünlüler şu şekilde sınıflandırılır:A. … B. … C. … Öne çıkanların özellikleri aşağıdaki tabloda özetlenmiştir:6 Ocak 2012

Büyük ünlü uyumu ne denir?

Türkçe bir sözcüğün ilk hecesinin ünlüsü kalınsa (a, ı, o, u), sonraki hecelerin ünlüleri de kalın olur (a, ı, o, u). İlk hecenin ünlüsü inceyse (e, i, ö, ü), sonraki hecelerin ünlüleri de ince olur (e, i, ö, ü). Bu özelliğe “büyük ünlü uyumu” denir.

Artlık önlük uyumu nedir?

Bunlardan biri de ilk edebî metinlerden günümüze kadar kural olarak varlığını sürdüren, kelimedeki ünlülerin çok kalın ya da çok ince olmasına dayanan kalın-ince uyumudur.