Şıklık ve İlham Yazılar

Sol Elde Karıncalanma Neden Olur? Küresel ve Yerel Perspektiflerden Derinlemesine Bir İnceleme Bazen otururken ya da bir işe odaklanmışken sol elimizde aniden beliren o hafif karıncalanma hissi bizi düşündürür: “Acaba ciddi bir şey mi var?” Belki de çoğumuz bu hissi önemsemeyip geçiştiriyoruz. Ancak ben, bu tür küçük beden sinyallerinin ardındaki farklı anlamlara kafa yormayı seven biriyim. Hele ki bu konu, kültürden kültüre, toplumdan topluma değişen yorumlara açık olunca… Hadi gelin, sol elde karıncalanma meselesine hem tıbbi hem de kültürel pencerelerden birlikte bakalım. Evrensel Gerçek: Sol Elde Karıncalanmanın Biyolojik Temelleri Tıpta sol elde karıncalanma genellikle sinir sistemi, dolaşım veya kas-iskelet sistemiyle…

Hadde Ne Anlama Gelir? Edebiyatın Derin Katmanlarında Bir Kavramın İzinde Kelime… İnsan zihninin en küçük ama en güçlü icadı. Her kelime, kendi kaderini taşır; içinde anlam, çağrışım, tarih ve duygunun katmanlarını gizler. “Hadde” de böyle bir kelimedir. Yalnızca bir terim değil, bir ruh hâlidir. Edebiyatın gözünden bakıldığında, “hadde” kelimesi bir nesnenin, bir insanın ya da bir fikrin biçim alırken yaşadığı dönüşümün adıdır. Hadde: Dönüşümün Sessiz Hikayesi Hadde, sözlük anlamıyla bir metalin inceltilmesi, biçimlendirilmesi sürecini anlatır. Ama bu teknik tanım, edebiyatın diline çevrildiğinde bambaşka bir yankı bulur. Bir karakterin yaşadığı içsel kırılmalar, bir şairin dizelerinde biçim kazanan duygular, bir yazarın sözcükleri…

Günberi ve Günöte Neden Oluşur? Varlığın Döngüsünde Kozmik Denge Üzerine Felsefi Bir İnceleme Bir Filozofun Bakışı: Yakınlık ve Uzaklığın Ontolojisi Evrenin en sessiz anında bile bir düzen vardır. Dünya, Güneş’in etrafında dönerken yalnızca bir gezegenin hareketini değil, varoluşun ritmini de temsil eder. “Günberi” ve “günöte”, yani Dünya’nın Güneş’e en yakın ve en uzak olduğu noktalar, aslında yalnızca astronomik olaylar değildir; bunlar, varlıkla yokluk, yakınlıkla mesafe, bilgiyle bilinmezlik arasındaki kadim dengenin sembolleridir. Ontolojik olarak bu iki nokta, varoluşun iki uç halini yansıtır: Yakınlık — yani günberi — varlığın ısınması, yoğunlaşması, kendine yaklaşmasıdır. Uzaklık — yani günöte — varlığın genişlemesi, çözülmesi, uzaklaşarak…

Gastroenteroloji Kim Sevk Eder? Bedenin Yolculuğuna Felsefi Bir Rehber Bir filozofun gözünden bakıldığında insan bedeni, yalnızca etten ve kandan oluşmuş bir yapı değildir; o, varoluşun deneyimlendiği ilk mekândır. Mide, bağırsak, karaciğer… Hepsi yalnızca organlar değil, insanın içsel düzenini temsil eden metaforlardır. Bu nedenle “Gastroenteroloji kim sevk eder?” sorusu, yüzeyde tıbbî gibi görünse de aslında derin bir varlık sorusudur. Kim bizi iç dünyamıza gönderir? Hangi güç, hangi otorite, hangi farkındalık bizi “içimize bakmaya” çağırır? Epistemolojik Perspektif: Bilgi, Bedenin İçinden Mi Doğar? Epistemoloji, bilginin doğasını sorgular. Modern tıpta bir hasta, genellikle bir aile hekimi ya da iç hastalıkları uzmanı tarafından gastroenterolojiye sevk…

En Uzun Helikopter Kaç Metre? Tarihin Kanatlarında Bir Yolculuk Bir tarihçi olarak, makinelerin hikâyesine bakarken yalnızca metalin ve motorun soğukluğunu değil, insanlığın hayal gücünü de görürüm. Helikopterler, gökyüzüne olan kadim merakımızın modern çağdaki yankısıdır. Antik dönemlerde İkarus’un balmumundan kanatlarıyla başlayan bu arayış, 20. yüzyılda rotorların dönme sesiyle vücut buldu. Bugün, “en uzun helikopter kaç metre?” sorusu, yalnızca teknik bir merak değil; insanlığın mühendislikte sınır tanımayan ruhunun da bir yansımasıdır. Uçma Hayalinin Başlangıcı Uçma fikri, binlerce yıldır insanlığın ortak düşü olmuştur. Çinli mucitlerin bambudan oyuncak helikopterleri, Leonardo da Vinci’nin helisel hava vidası tasarımı gibi örnekler, bu hayalin ilk adımlarıydı. Rönesans döneminde…

Kapsül Kaç Dakikada Kana Karışır? Bilim, Gerçekler ve İnsan Hikâyeleriyle Bir Yolculuk Bazı sorular vardır ki günlük hayatın içinde kulağa küçük ama merak uyandırıcı gelir. “Kapsül kaç dakikada kana karışır?” da tam onlardan biri. Belki sabah içtiğiniz vitamin kapsülünü düşünüyorsunuz, belki de doktorun verdiği ilacın ne zaman etki edeceğini merak ediyorsunuz. Ne olursa olsun, bu sorunun yanıtı yalnızca tıbbî değil, insan hikâyeleriyle de dolu bir yolculuğa açılıyor. Gelin birlikte bilimsel veriler, gerçek deneyimler ve biraz da yaşamın içinden örneklerle bu sorunun derinlerine inelim. Kapsülün Yolculuğu: Yutulduğu Anda Başlayan Serüven Bir kapsül yuttuğunuz anda hikâye başlar. İlk durak ağız ve yemek…

Y Köyü Nereye Bağlı? Toplumsal Yapının Derin Katmanlarına Bir Bakış Bir sosyolog olarak, köylerin yalnızca coğrafi sınırlarla tanımlanmadığını, aksine toplumsal ilişkilerin, kültürel normların ve kimlik dinamiklerinin şekillendirdiği canlı organizmalar olduğunu düşünüyorum. Y köyü sorusu, aslında yalnızca idari bir bağlantıyı değil; bir topluluğun tarihsel, kültürel ve duygusal bağlarını da gündeme getiriyor. “Nereye bağlı?” sorusu, haritadan çok daha fazlasını sorgulayan bir sorudur — aidiyetin, kimliğin ve ortak yaşamın nereye yöneldiğini anlamaya çalışan bir çağrıdır. Köy ve Aidiyet: Coğrafyadan Fazlası Her köy bir hikâye anlatır. Y köyü de bu hikâyelerin bir örneği olarak karşımıza çıkar. Coğrafi olarak bir ilçeye, bir ile bağlı olabilir;…

Kan Uzmanı Nedir? Toplumsal Cinsiyet, Çeşitlilik ve Sosyal Adalet Perspektifinden Bir Bakış Sağlığımızın en temel göstergelerinden biri olan kan, bedenimizin sessizce çalışan en hayati unsurlarından biridir. Fakat bu sessiz kahramanı doğru anlamak ve onunla ilgili sorunları çözmek için bir başka kahramana daha ihtiyaç duyarız: Kan uzmanına. Bu yazıda, kan uzmanının ne yaptığını anlatırken konuyu sadece tıbbi bir çerçevede bırakmayıp; toplumsal cinsiyet rolleri, çeşitlilik ve sosyal adalet gibi önemli dinamiklerle de ele alacağız. Çünkü sağlık hizmeti yalnızca biyolojik değil, aynı zamanda sosyal bir meseledir. Kan Uzmanı Kimdir ve Ne Yapar? Kan uzmanı, tıp literatüründe “hematolog” olarak adlandırılır. Bu uzmanlar, kan ve…